Minggu, 22 September 2013

PLAKA TEKTONIKA (Plate Tectonic)




Tuir matenek nain Alfred Wegener (1912) hateten katak kontinente uluk hamutuk ida deit ho naran Superkontinete Pangea. Kontinente Pangea haketak-an fahe ba rua ho Gondwanaland ho Laurasia.Depois Gondwanaland ho Laurasia haketak-an sai hanesan kontinente ohin loron. India uluk hamutuk ho Afrika, Antartika ho Australia tamba prosesu tektonika plaka India halai xoke malu ho plaka Asia nebee mak rezulta Foho Himalya nebee mak aas liu iha mundo.  Agora perguta ida saida mak akuza kontinente nee haketak-an fahe ba kontinente oi-oin ? 


Imz1.Superkontinente Pangea

Pergunta leten tamba samak plaka kontinente nee haketak-an ??

Atu responde pergunta iha leten toma atensaun iha figura tuir mai nee !

 

 Imz2.Convection current

Wainhira ita nono bee. Parte nebee mak manas uluk (temperatura aas) mak parte okos. Wainhira material iha kondisaun temperatura aas nia densidade tun, neduni material hirak nee halai sae ba parte leten. Wainhira too iha parte leten nia temperatura tun ne-neik notemperatura tun fila-fali. Temperatura tun signifika katak densidade material hirak nee aumenta boot (sae), neduni halai tun iha parte okos. Prosesu ida nee mak ita hanaran convection current (iha lian Indo, Arus konveksi). Prosesu convectuin current ida nee lao be-beik neduni akuza palaka kontinente haketak-an. Hanesan figura Imz2 iha leten nee. Convection current nebee mak mosu  iha manto rai nebee mak haketk plaka kontinente hare iha figura tuir mai nee.

Imz3. Convection current haketak plaka

Manas nebee mak hamosu prosesu convection current mai husi interior rai (core) tamba iha radioactive. Prosesu mudansa ba plaka kontinente ida nee liu tempo tinan rihun ba rihun. Too ohin loron nee palaka kontinente sei halai nafatin maibe ita ema labele senti.
 
 
 

Tidak ada komentar: